Câu hỏi: Em đang làm đồ án tốt nghiệp đề tài đấu thầu. Em vẫn chưa hiểu bản chất của việc lập giá thầu và lập giá thầu dự đoán (giá thầu kiểm tra) bằng phần mềm dự toán (Dự toán GXD) khác nhau như nào? Em làm xong giá thầu dự đoán, sau đó em điều chỉnh giá cho giá dự thầu của nhà thầu thì giá dự đoán lại thay đổi theo, 2 giá trị này bằng nhau, như vậy giá thầu luôn bằng giá dự đoán?

Trả lời:

Đây là sai lầm hệ thống của rất nhiều người hiện nay, một phần do đào tạo, một phần do các hãng sản xuất phần mềm: Sử dụng phần mềm dự toán lẫn lộn vừa lập dự toán thiết kế (dành cho tư vấn thiết kế, chủ đầu tư) vừa để lập giá thầu (dành cho nhà thầu). GXD Đang Cố Gắng Thay Đổi điều này từ nhận thức xã hội.

Để hoàn thành đồ án của em đúng bản chất em làm như sau:

1. Làm dự toán dự đoán trước:

Em tra mã trong sheet Du toan XD (hoặc copy từ file xin được và chạy tra lại đơn giá), đơn giá phân tích đã có sẵn trong Đơn giá XD, rà soát chỉnh sửa tên công việc, nhập khối lượng vào, tính bảng bù trừ chênh lệch, các hệ số... Em sẽ xác định được dự toán dự đoán trong sheet TH dự toán chi phí xây dựng.

Cái thời tôi còn đi học, khi đó chưa có luật đấu thầu như giờ mà mới có quy chế đấu thầu: Chủ đầu tư phải dấu kín giá dự toán, nên nhà thầu phải đi tính dự toán theo góc nhìn của Chủ đầu tư để rồi làm giá thầu thật của mình nhỏ hơn cái dự đoán này thì mới có cơ hội trúng thầu.

Bây giờ theo luật đấu thầu thì giá dự toán được duyệt phơi hết, không khó khăn lắm để biết là bao nhiêu, nên lập dự toán giá dự đoán (giá thầu kiểm tra) này không còn ý nghĩa nhiều. Tôi hỏi và được các thầy cô giải thích là: Nội dung này giờ vẫn giữ để giúp các em biết làm dự toán từ vai của Chủ đầu tư và Tư vấn thiết kế.

Luật bây giờ cũng không bắt buộc phải chọn nhà thầu có giá dự thầu thấp nhất nữa. Cũng xa rồi cái thời giá của nhà thầu cứ bắt buộc phải nhỏ hơn giá dự toán, họ hoàn toàn có thể đặt giá cao hơn, được giá mới làm (mới có cơm ăn, lương lĩnh, rồi nhà và xe, chứ cứ cố có việc làm mà thua lỗ thì mệt), chủ đầu tư và tư vấn thiết kế lập dự toán thiếu thì lập lại, duyệt lại...

Trong thực tế công đoạn lập dự toán thiết kế, ở đây ta đang gọi là dự toán dự đoán (dự toán kiểm tra) được thực hiện trước, sau khi dự toán này được thẩm định, phê duyệt... thì mới chuyển sang khâu đấu thầu. Khi đó nhà thầu mua HSMT về bắt đầu mới làm giá thầu (ta gọi là dự toán dự thầu, cần phân biệt với dự toán thiết kế, tại cứ gọi là dự toán nên dễ nhầm lẫn) đồ án lập giá thầu của các em ở công đoạn này.

Các em làm đồ án đề tài lập hồ sơ dự thầu nên các em theo lẽ tự nhiên là muốn làm giá thầu trước, nhưng đến phần yêu cầu làm dự toán dự đoán thì lại quay ra tính. Như vậy bị ngược với trình tự xác định và quản lý chi phí trong thực tế. Do đó em nên làm ngược lại: Làm dự toán dự đoán trước, copy lấy giá trị dự toán dự đoán (kể cả bảng tổng hợp chi phí xây dựng) vào file Word đồ án. Sau đó Save as ra 1 file mới làm dự toán dự thầu.

2. Làm dự toán dự thầu (mục tiêu chính của đồ án của em)

Sau khi làm thật chuẩn dự toán ở mục 1 nói trên, em hãy Save as sang 1 file và dùng lệnh Tính dự toán dự thầu để xuất ra dự toán dự thầu (giá dự thầu).

Bây giờ em thấy trong Dự toán GXD xuất hiện thêm sheet Du thau XD, em đi chỉnh giá VL, NC, M... thì giá trị Du thau XD sẽ thay đổi. Tất nhiên giá trị ở sheet THCP xay dung cũng thay đổi theo vì nó link nhưng em không quan tâm vì giá trị này đã cố định ở file lưu ở mục 1 ở trên rồi.
Căn chỉnh lại 3 sheet mà em sẽ in ra:
- Du thau XD: Bảng dự toán dự thầu thi công xây dựng
- Don gia XD: Bảng đơn giá chi tiết (giờ đã thay đổi giá VL, NC và các nội dung theo góc nhìn của nhà thầu)
- TH vat tu XD: Bảng giá vật tư dự thầu
.v.v.
Giá dự thầu xác định được ở mục 2 nhỏ hơn ở mục 1 thì cơ hội trúng thầu cao. Nếu lớn hơn thì cơ hội trúng thầu giảm đi. Vì có thể CĐT với dự toán được duyệt không đủ tiền mua công trình em thi công hoặc có Nhà thầu khác có giá dự thầu thấp hơn mà kỹ thuật cũng tốt không thu gì bên em...

Tất nhiên, phải sẵn sàng tinh thần khi đi thông đồ án: Thầy yêu cầu làm lại mục 1 thì sau khi chỉnh theo ý thầy em sẽ phải xuất lại mục 2 và copy lại vào file Word đồ án 

3. Cách khác

Em cũng có thể làm chung trên 1 file với phần mềm Dự toán GXD. Cách làm như sau:

Bước 1. Em chạy dự toán thiết kế sử dụng Đơn giá địa phương và bù chênh lệch

Trong Dự toán GXD trước khi chạy dự toán em vào Hồ sơ > Tùy chọn. Trong hộp thoại Tùy chọn hiện ra em chọn lập dự toán theo Đơn giá địa phương. Phần mềm sẽ tự động tính toán bù chênh lệch.

Bước 2. Em chạy lệnh Chi phí xây dựng > Kết nối

Ở hộp thoại kết nối hiện ra em chọn Kết nối giá vật tư vào Đơn giá. Không chọn kết nối đơn giá vào dự toán vì đã bù chênh lệch ở trên rồi. Em sẽ có đơn giá thầu tính trực tiếp.

Bước 3. Em chạy lệnh Xuất bảng giá dự thầu

Lúc này khối lượng và đơn giá tính trực tiếp ở trên được đưa sang bảng giá thầu.

Bước 4. Em vào sheet TH & CL vật tư nhập giá vật tư vào là xong

4. Kết luận

GXD đang cố gắng phân biệt rõ ràng định hướng cho xã hội để khắc phục việc lỗi hệ thống từ nhận thức và do các phần mềm dự toán làm cách hiểu sai lệch nói trên: Dự toán (thiết kế) và Dự toán dự thầu (lập giá thầu) là 2 khâu tách biệt; phải được làm độc lập, nhất là làm trên 2 phần mềm khác nhau với 2 nguồn số liệu độc lập thì mới đúng là bản chất và định hướng thị trường cạnh tranh...

Do đó GXD đã xây dựng 2 phần mềm: Phần mềm Dự toán GXD: Để lập dự toán thiết kế, thẩm định/thẩm tra (dành cho Chủ đầu tư, Tư vấn, cơ quan thẩm định, thanh tra, kiểm toán...). Mặc dù Dự toán GXD vẫn đáp ứng làm giá thầu như nói trên. Nhưng các nhà thầu chuyên nghiệp lập giá thầu thì phải dùng Phần mềm Dự thầu GXD: chuyên nghiệp cho .
Kênh video đây: http://dautuxaydung.com.vn.

5. Kiến nghị

Nếu đồ án này giờ các thầy chia ra theo nhóm sẽ đào tạo các em đáp ứng thực tế hơn:

- Một nhóm sinh viên đóng vai Chủ đầu tư + Tư vấn thiết kế: lập dự toán công trình sử dụng phần mềm như Dự toán GXD.

- Nhóm sinh viên khác đóng vai Nhà thầu: lập giá thầu để đấu thầu công trình đó dùng phần mềm Dự thầu GXD.

6. Dự kiến phát triển tiếp

Phần mềm Dự thầu GXD đang được nghiên cứu phát triển tiếp các tính năng hạch toán chi phí sẽ đáp ứng tốt việc: Dự đoán giá gói thầu, lập giá chào thầu, theo dõi và hạch toán chi phí thực tế của nhà thầu, phân tích lãi lỗ khi dự thầu và khi thi công thực tế. Các công ty nhà thầu nên trang bị phần mềm Dự thầu GXD. Thời đại 4.0 rồi, phải có các công cụ phân tích mạnh, chứ không chỉ là lập giá thầu nữa.